Jest cennym zabytkiem sztuki sakralnej oraz jednym z najważniejszych obiektów, którym w czasie wycieczki po terenie Kociewia warto poświęcić swój czas. Kościół św. Mikołaja w Gniewie to perełka gotyckiej architektury oraz miejsce, które urzeka swym niezwykłym wystrojem. Co warto wiedzieć na temat tego zabytku?
Dzieje tego kościoła zaczynają się w XIV wieku, a jego budowa wiąże się z działalnością Krzyżaków w mieście. Do dziś zabytek ten intryguje swą gotycką formą, a jego majestatyczna sylwetka już z daleka przyciąga uwagę turystów. Na szczególne wyróżnienie zasługuje tutaj kościelna wieża, która została wbudowana w bryłę nawy. Takie rozwiązanie jest typowe dla gotyku pomorskiego – stylu wyróżniającego się pewną surowością oraz obronną formą. Poświęcono go św. Mikołajowi, opiekunowi żeglarzy i kupców, a wezwanie to najlepiej oddaje charakter dawnego Gniewu i wskazuje na to, czym zajmowali się jego mieszkańcy. Jest to świątynia halowa, której wnętrze zachwyca harmonią. Nawy boczne od nawy głównej oddzielają potężne filary, pięknie prezentują się też nieco młodsze kaplice boczne: św. Anny i św. Katarzyny. Ołtarz główny, który można dziś zobaczyć w kościelnym wnętrzu, powstał w XIX wieku w miejscu poprzedniego. Z przełomu XVII i XVIII wieku pochodzi ołtarz św. Mikołaja, w którym można zobaczyć obraz patrona świątyni oraz św. Teresy (w zwieńczeniu). Ciekawie prezentuje się też ołtarz św. Stanisława Kostki, wykonany w pierwszej połowie XVII wieku dzięki fundacji starosty Michała Działyńskiego. W kościele tym znajdują się jeszcze dwa ołtarze: barokowy ołtarz św. Józefa z drugiej połowy XVIII wieku (w nawie południowej) oraz rokokowy ołtarz Matki Boskiej Różańcowej z drugiej połowy XVIII wieku (w nawie północnej). Warto też zwrócić uwagę na kościelne sklepienia, a w szczególności na sklepienie gwiaździste, które zachowało się w prezbiterium. Pięknie prezentuje się również sklepienie krzyżowo-żebrowe, które można ujrzeć w zakrystii. Z innych elementów wyposażenia, na które w trakcie zwiedzania fary w Gniewie warto zwrócić większa uwagę, na uznanie zasługują późnorenesansowe stalle z pierwszej ćwierci XVII wieku. Są one wspaniałą ozdobą prezbiterium oraz zabytkiem o ogromnej wartości historycznej i artystycznej. Z XV wieku pochodzi widoczna pod wieżą gotycka czasza dawnej chrzcielnicy, obecnie służąca jako kropielnica.
Ciekawa sylwetka oraz bogaty wystrój wnętrza to czynniki, dzięki którym kościół św. Mikołaja w Gniewie jest ważnym punktem w programie każdej wycieczki po tym mieście. Kto zajrzy do jego wnętrza, ten z pewnością nie będzie żałować. Ten zabytek do dziś wywiera ogromne wrażenie na zwiedzających, a znajdujące się w jego wnętrzu dzieła sztuki z pewnością zasługują na nasze uznanie.