Stanowi ciekawy przykład gotyku nadwiślańskiego, a znajdujące się w jego wnętrzu zabytki mają ogromną wartość. Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego to najstarszy zabytek, jakim może się pochwalić Tczew, a jednocześnie – jeden z ciekawszych zabytków gotyckiej architektury na terenie Pomorza. Na jakie atrakcje mogą liczyć te osoby, które w czasie wycieczki zdecydują się zwiedzić tę świątynię?
Tczewska fara to jeden z najcenniejszych i najstarszych zabytków sakralnych na terenie Pomorza. Wiadomo, że jej początki przypadają na XIII wiek, choć obecny wygląd świątyni jest zasługą Krzyżaków. To oni od początku XIV stulecia władali miastem, to oni nadali farze formę trzynawowej hali, w której do dziś zachwycają gotyckie sklepienia gwiaździste. Te najpiękniejsze można podziwiać w prezbiterium, choć i w nawie głównej nie brak ciekawych rozwiązań.
Wiadomo, że już w okresie średniowiecza kościół farny w Tczewie mógł się pochwalić pięknym wystrojem wnętrza. Do dziś odkrywane są jego elementy, przy czym największą sensacją okazało się odkrycie XV-wiecznych fresków. Dzięki badaniom i pracom, które przeprowadzono tu w latach 90. XX wieku, dziś we wnętrzu fary można podziwiać malowidło ścienne z XV wieku, znajdujące w kaplicy Świętych Niewiast. Na fresku tym widoczne są popiersia ośmiu świętych kobiet, które w swych dłoniach trzymają atrybuty świętości. Dzięki temu można rozpoznać tu święte: Elżbietę, Helenę, Katarzynę, Jadwigę, Genowefę, Barbarę, Dorotę oraz Irenę. Gotycka posadzka, Pieta z XV stulecia wykonana przez gdańskiego mistrza – oto kolejne pamiątki z czasów średniowiecza, z jakimi można się spotkać w kościelnym wnętrzu.
Na przełomie XVII i XVIII wieku, tczewska fara została przebudowana. To właśnie z tego okresu pochodzi większość dzisiejszych elementów wyposażenia: dzieł sztuki i sprzętów liturgicznych. Jednym z tych dziel jest ołtarz główny, liczący sobie aż 14 metrów wysokości. Zachwyca on bogatą dekoracją snycerską oraz obrazami z XVIII wieku. Przedstawiają one sceny “Ukrzyżowania” i “Opłakiwania”. Inne ołtarze z XVIII wieku, które można zobaczyć w tym kościele, poświęcone są św. Janowi Nepomucenowi, św. Rochowi, św. Jakubowi, św. Józefowi i Matce Boskiej Częstochowskiej. Z drugiej połowy XVIII wieku pochodzi też piękna ambona, która intryguje przede wszystkim ciekawym zwieńczeniem baldachimu. Zdobią go skrzydlate aniołki, które są personifikacją ras ludzkich. Są tu: Murzyn, Arab, Chińczyk, Europejczyk i Indianin. Wszystkie te aniołki mają przypominać o tym, że Kościół jest powszechny. Warto też zwrócić uwagę na rokokowy ołtarz św. Mikołaja, pochodzący z końca XVIII wieku oraz rokokowe, drewniane świeczniki.
Wśród najnowszych dzieł sztuki, jakimi może się pochwalić fara w Tczewie, znajdują sięm. in. polichromie w prezbiterium, wykonane w początkach XX wieku. Są to medaliony z podobiznami 4 proroków: Izajasza, Jeremiasza, Ezechiela i Daniela, którym warto poświęcić nieco więcej uwagi. Zachwycić może też neogotycki ołtarz Grobu Chrystusa, który powstał w latach 1927-1930.
Skarby architektury sakralnej – kościół farny w Tczewie
